In de voorgaande blogs is er al verteld over de ontwikkeling van het dorpje Soesterberg van klein gehucht naar belangrijke militaire uitvalsbasis. Het gebouw wat dit jaar als herbestemmingscasus dient is vanuit die militaire geschiedenis ontstaan. Lees verder voor een korte geschiedenis van het Officierscasino zelf!
Een Officierscasino, ook wel Soldatenheim genoemd, is een legeringsgebouw voor officieren met voorzieningen om te kunnen eten, baden, studeren en recreëren. Deze officierscasino aan de Kampweg te Soesterberg is gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog, in de eerste maanden na de Duitse inval van mei 1940. Het verhaal gaat dat het gebouw een geschenk was van Göring aan generaal Christiansen. Dit gebouw vormt één van de zeldzaamste nog overgebleven ‘monumenten’ die de Duitse bezetter in Nederland heeft aangelegd.
Nadat het gebouw op 13 november 1941 officieel door Generaal Christiansen in gebruik was gesteld, fungeerde het de rest van de bezettingsperiode als Soldatenheim. De voornaamste functie van het complex was die van ‘militair tehuis’, met eetzalen en zelfs een kegelbaan in het souterrain.
In de grote theaterzaal van het hoofdgebouw werden diverse voorstellingen, concerten en gastoptredens verzorgd door bekende orkesten en artiesten. Ook werden er destijds propagandafilms vertoond en lezingen georganiseerd, waarop zogeheten Frontredner toespraken afstaken met een sterk propagandistisch karakter. Onder de ‘Feierhalle’ van het gebouw waren de commandokelders gevestigd van waaruit de communicatie plaatsvond. Ook bevonden zich in het souterrain bevonden een wapenkamer en enkele schuilkelders voor lucht- of gasaanvallen.
Na de oorlog
In mei 1945 viel het complex praktisch ongeschonden in Geallieerde handen. Nadat de Canadese bevrijders waren vertrokken, kreeg het leegstaande gebouw vanaf september 1945 een nieuwe bestemming als KLM-internaat voor vliegers, boordwerktuigkundigen en andere medewerkers. De KLM had in deze periode een enorm tekort aan gespecialiseerd personeel en probeerde dit tekort te bestrijden door in hoog tempo zelf personeel op te leiden. Een belangrijk deel van de opleidingen vond plaats in KLM-internaten. Het Soesterbergse internaat bestond slechts een jaar, maar in die korte tijd werd maar liefst 325 man opgeleid.
Toen de KLM was vertrokken uit de Officierscasino werd het gebouw gebruikt als Hoofdgebouw van de Vliegmedische Dienst. Deze bestemming behield het tot 1953, totdat de dienst verhuisde naar een nieuw gebouw. Vanaf 1953 kreeg het complex zijn originele militaire functie terug: de legering van (luchtmacht) officieren van de Vliegbasis Soesterberg en omgeving.
Omdat de ruimte die het gebouw te bieden had al snel tekort schoot, bouwde men in 1953 de noordwestelijke vleugel aan het hoofdgebouw. Na verloop van tijd was ook die extra vleugel niet meer toereikend om alle Soesterbergse officieren te kunnen huisvesten. In 1982-1983 werd daarom naast de noordwestvleugel een geheel nieuw legeringsgebouw aangelegd, waardoor er definitief een einde kwam aan de problemen op het gebied van de huisvesting.
Vermaak & vertier
De grote theaterzaal van het Officierscasino is door de (militaire) jaren heen voor een scala van activiteiten gebruikt. Zij deed onder meer jarenlang dienst als zogenaamde garnizoensontspanningszaal waar voor de militairen uit de omgeving artiesten optraden en speelfilms werden vertoond. Ook werd de zaal onder meer benut voor beëdigingen, militaire conferenties, concerten, galabals, diners, tentoonstellingen en lokale activiteiten. Na de sluiting van de vliegbasis in 2009 is er niet veel veranderd in het gebruik.
In augustus 2014 vroeg het Rijksvastgoedbedrijf een aantal partijen een plan in te dienen voor het tijdelijk gebruik van dit monumentale pand. ANNA Vastgoed & Cultuur heeft met haar voorstel de opdracht gekregen en op 1 december nam het vastgoedbedrijf het beheer van het pand over. In het najaar van 2016 werd het pand te koop aangeboden.
Het gebouw is doordat het altijd in gebruik is gebleven, altijd netjes onderhouden. De hoofdvorm van het gebouw, de detaillering en materiaalgebruik, zowel wat betreft het exterieur als het interieur zijn nog helemaal in nette staat. De grote en diverse ruimtes en al aanwezige voorzieningen zorgen ervoor dat het gebouw zich kan lenen voor diverse uiteenlopende functies.
Ben je benieuwd naar wat voor mogelijkheden er allemaal zijn, en wil je meewerken aan een herbestemming voor dit monumentale pand? Meld je nu aan voor de Week van het Lege Gebouw 2017!
Bronnen:
Officierscasino – http://www.4-5-mei.nl/herdenking/9/23/officierscasino.html
Officierscasino Soesterberg in beheer van ANNA – http://www.annavastgoedencultuur.nl/nieuws/officierscasino-soesterberg-in-beheer-van-anna/
Rijksvastgoed, Soesterberg, Kampweg 1 – https://www.rijksvastgoedbedrijf.nl/vastgoed/binnenkort-te-koop/soesterberg-kampweg-1
Rijksmonumenten, Soldatenheim in Soesterberg – http://rijksmonumenten.nl/monument/512721/soldatenheim/soesterberg/
